Kërkesat e presidentit rus Vladimir Putin për një zgjidhje të mundshme të konfliktit në Ukrainë janë zbuluar nga agjencia Reuters, e cila citon burime të afërta me Kremlinin.
Sipas tyre, Moska ka vendosur një listë kërkesash që përfshin lëshimin e territoreve, ndryshime strategjike të sigurisë dhe garanci ndërkombëtare.
Tre kërkesat kryesore të Putinit:
Lëshimi i plotë i rajonit të Donbasit — përfshirë pjesët që aktualisht ndodhen nën kontrollin e forcave ukrainase.
Heqja dorë nga aspiratat për anëtarësim në NATO — një pikë kyçe që Moska e ka kundërshtuar me forcë që nga viti 2014.
Neutralitet ushtarak i Ukrainës dhe përjashtimi i trupave perëndimore — përfshirë ndalimin e çdo misioni paqeruajtës të NATO-s apo pranisë së trupave të saj në territorin ukrainas.
Sipas burimeve, nëse këto kushte plotësohen, Rusia është e gatshme të ndalojë operacionet ushtarake në Zaporizhia dhe Kherson, zona ku aktualisht kontrollon rreth 73% të territorit. Moska gjithashtu sinjalizon se mund të dorëzojë disa zona të vogla të rajoneve Kharkiv, Sumy dhe Dnipropetrovsk.
Qëndrimi i Ukrainës: “Territori nuk negociohet”
Kievi zyrtar nuk ka dhënë ende një reagim publik ndaj këtyre kërkesave, por qëndrimi i Presidentit Volodymyr Zelensky ka qenë i qartë dhe i përsëritur:
“Tërheqja nga lindja nuk është opsion. Donbasi është një fortesë që ndalon përparimin e mëtejshëm rus,” – ka deklaruar ai.
Ukraina e ka të sanksionuar në Kushtetutë objektivin për t’u anëtarësuar në NATO, dhe qeveria ukrainase e konsideron të papranueshme që Rusia të diktojë politikën e jashtme apo të sigurisë së vendit.
Trump në rolin e ndërmjetësit?
Sipas Reuters, presidenti amerikan Donald Trump po përpiqet të pozicionohet si “paqebërës”. Ai thuhet se po planifikon një takim të drejtpërdrejtë mes Putinit dhe Zelensky-t, të ndjekur nga një samit trepalësh ku vetë do të marrë pjesë si ndërmjetës.
Burime ruse kanë bërë të ditur se mesazhi për Trump është i qartë: “Putin është gati për kompromis.” Megjithatë, ata paralajmërojnë se nëse Ukraina nuk pranon braktisjen e Donbasit, konflikti do të vazhdojë.
Pengesat kryesore: Territori dhe legjitimiteti
Përveç mosmarrëveshjeve për territoret, një tjetër çështje që mbetet pengesë është legjitimiteti i Zelensky-t si president. Kremlini pretendon se mandati i tij përfundoi në maj 2024, ndërsa pala ukrainase argumenton se, sipas ligjit të luftës, ai mbetet ligjërisht në detyrë deri në mbajtjen e zgjedhjeve.
A do ketë paqe?
Pavarësisht këtyre diskutimeve dhe sinjaleve për negociata, mbetet e paqartë nëse Ukraina do të pranojë lëshime territoriale dhe nëse Shtetet e Bashkuara do të mbështesin një marrëveshje që përfshin njohjen e kontrollit rus mbi territore të pushtuara.
Burimet diplomatike kujtojnë se përpjekje të mëparshme për paqe, si negociatat në Stamboll në vitin 2022, kanë dështuar – dhe tensionet mbeten të larta.
